I know the night is not as it would seem

هما

همای خوب

همای عزیزم!

صبح که «سلف کنترل» را بصورت اتفاقی توی اتوبوس و از هندزفری نفر بغلی شنیدم، به شکل عجیبی خاطراتی در من زنده شدند که فراموش کرده بودم‌شان. تا همین حالا و این حوالی نیمه‌شب مشغول گم شدنم در گذشته‌ها و در تو. نشسته‌ام و متعجب‌ام که آخر چه‌طور چنین چیزی ممکن است و این با کدام منطق و حکمتی سازگار است؟ چه‌طور می‌شود همه چیز-دقیقاً همه چیز- قابلیت فراموش شدن داشته باشند؟ چرا همه‌ی به‌ترین‌ها هم باید قابل گم شدن باشند؟ مگر ممکن است هما؟ مگر می‌شود من‌ای که هیچ‌وقت کلیدهای خانه‌ام را جا نگذاشته‌ام، گذشته‌ای را با تو جا بگذارم؟ و من‌ای که همیشه حواسم به کوچک‌ترین‌ تغییرها بوده، بزرگ‌ترین لحظه‌های گذشته‌ام را از یاد برده باشم؟ چه بر ما رفته هما که حال این‌طور بی‌رحمانه متعلقات تو را، پراکنده و رها شده نزد دیگران در اتوبوس پیدا می‌کنم؟ گمان می‌کردم تو ضمیر افعال استمراری‌ام خواهی بود، چه بر من و ما رفت که فاعل ماضی بعید گشته‌ای؟ ترس برم داشته. هرچه بیش‌تر به گذشته‌ها فکر می‌کنم ترسِ از دست دادن‌هاست که از هرسو، بی‌رحم و ترس‌ناک حمله‌ور می‌شوند. می‌ترسم چهره‌ات از یادم برود، حالت لب‌خندهایت، خال پیشانی‌ات و زیبایی جای بخیه‌ی کوچکی بر چانه‌ات را می‌ترسم از یاد ببرم. حس بودن با تو، بوی عطرت، ظرافت انگشت‌ها و قشنگی ترکیب مهره‌ی فیروزه‌ای دست‌بند تو بر سفیدی دستانت را نمی‌خواهم از یاد ببرم. چه باید کرد؟ کجا می‌توان همه‌ی لحظه‌های ناب را در زندگی ثبت و الی الأبد ضبط کرد؟ اگر می‌‌شد زندگی را متوقف کرد، به هنگام با تو بودن‌ام، همه‌چیز را نگه می‌داشتم. و اگر خاطره را چون گنجی ذی‌قیمت در صندوق‌چه‌ای زیر خاک و پای درختی سیب مدفون می‌شد کرد، برای همیشه حفظ‌ات می‌کردم. افسوس! صدها و هزار افسوس که راهی برای نگه داشتن‌ات نیست. زندگی مدام می‌رود و مرا از تو و تو را از لحظه‌های خوب خاطراتم می‌برد. غم‌گین و افسرده چنان ایستگاه قطاری که هربار عزیزی را به دور دست‌ها برده، زندگی از ما، تکه‌تکه قلب ما را جدا کرده، پراکنده و غریب عالم ساخته.

جایی که تو بنشینی بس فتنه که برخیزد

هفت روز پیش دقیقا همین ساعت‎ها آخر جلسه‎ی اول شین (روان‎درمانگرم) نظرم را درباره‎ی دارودرمانی برای کنترل اختلال اضطرابم پرسید؛ دست و پایم را جمع کردم و گفتم که دوست ندارم. بعد سعی کردم برایش پشت هم جمله‎هایی ردیف کنم و از این بگویم که آنقدر زندگی را دوست دارم که دلم نمی‎خواهد در برابرش کرخت و گیج باشم. دوست دارم هوشیار باشم و زندگی را بکشم درونم و ترجیحم این است خودم بتوانم اختلالم را کنترل کنم تا چند قرص کوچک رنگی. جوابش به خطابه‎ی غرای شخصی من یک جمله‎ی کوتاه و ساده بود: «پس تا می‎تونی راه برو». قرار است هشتاد هزار تومن بدهم برای همین تک جمله‎ای که شنیدم؟

پارسال با میم رفتیم جشنواره‎ی جهانی فیلم فجر. سال‎هاست اهل فیلم دیدن نیستم. اما جشنواره را دوست داشتم چون می‎توانستم با میم مدام در کل چهارسو چرخ بزنیم، در بالکن دلبازش با تهرانی در زیر پا سیگار بکشیم، کنار هم نهار بخوریم و در تاریکی سالن و در لحظه‎های دراماتیک فیلم دستانش را بگیرم و آرام فشار دهم. امسال هم قرار است برویم. ثبت‎نام کرده بودم و کد تخفیف گرفته بودم و منتظر بودم سایت باز شود تا صندلی دونفره‎مان را انتخاب کنم. وسط کار کردن و جمله‎ها را تمیز کردن و نیم‎فاصله زدن‎ها میم پیغام می‎دهد سایت باز شده و برای پنجشنبه ظهر بلیت یک فیلمی را بخرم تا با هم برویم. نمی‎توانم وارد بخش فروش بلیت شوم؛ پسوردم را یادم رفته است. گیج می‎شوم و نمی‎دانم باید چه کار کنم. حتی نمی‎دانم کدام قسمت سایت می‎توانم برای ریکاوری پسوردم تلاش کنم. استرس دارد شروع می‎شود و عدم تمرکز و قفل شدن مغز ساده‎ترین نشانه‎هایش است. از آن طرف شهر میمِ طفلک دارد سعی می‎کند کمکم کند. حتی بهش پسورد جی‎میلم را می‎دهم که خودش کار ریکاوری پسوردم را انجام دهد. موقع دادن پسورد جی‎میلم به نامه‎های عاشقانه‎‎ی زیادی فکر می‎کنم که در جی‎میلم وجود دارد. کم‎کم دارد دهانم تلخ می‎شود نه به خاطر اینکه شاید میم به فرض محال در جی‎میلم سرک بکشد بیشتر چون حس می‎کنم دارم جشنواره‎ی امسال را از دست می‎دهم. کنار میم بودن را.

میم میگرن دارد. تنها زندگی می‎‎کند. برای دوست‎دخترش که من باشم و درگیر اختلال اضطرابم همین دو گزینه کافی است که مدام نگران میم باشم. با اینکه یکی از عاقل‎ترین و مستقل‎ترین آدم‎هایی است که دیده‎ام. از سر کار که بیرون می‎زنم با اینکه بابت جشنواره و بلیت نگرفتن خیلی عصبی‎ام اما از گل‎فروش دمِ میدان رسالت یک دسته گل می‎گیرم که بروم پیش میم. داخل مترو کم‎کم دست‎هایم شروع به لرزیدن کرده و دارم مدام به میم اصرار می‎کنم یک راهی پیدا کند.

تا رسیدن به میم یک ساعت فاصله است. همه جا شلوغ است و حس خفگی دارم. دلم می‎خواهد به یک کتابی فکر کنم که خیلی از زمان خواندنش گذشته و سعی کنم نویسنده و ماجرای کتاب را به یاد بیاورم. تمرین خودساخته‎ام است برای افزایش تمرکزم. از موراکامی خیلی خوشم می‎آید. یک کتابی دارد به اسم «از دو که حرف می‎زنم از چه حرف می‎زنم» خودش صفحه‎ی آخر کتاب می‎نویسد که عنوان کتاب را از ریموند کارور نویسنده‎ی محبوبش وام گرفته؛ «از عشق که حرف می‎زنم از چه حرف می‎زنم»، کتاب داستان نیست. مجموعه نوشتارهای کوتاه و بلندی است از دویدن. از این می‎گوید که چطور تمرین و انجام پیوسته‎ی دویدن در طول این سال‎ها تن و روانش را تربیت کرده و در نویسنده شدنش بی‎تاثیر نبوده است. از دوست‎پسر اولم که جدا شدم. بی‎پول‎تر از آن بودم که بتوانم بروم پیش روان‎درمانگر. کتاب را خریدم و خواندم و یک سال تمام مدام راه رفتم تا توانستم ترومای جدایی‎مان را هضم کنم. بیست و سه ساله بودم و دلم هم می‎خواست نویسنده شوم. ده سال زودتر از زمانی که موراکامی نوشتن را شروع کرده بود. سی و سه‎ سالگی. کتاب برای من کتابِ درمانی است. آن روز که شین روان‎درمانگرم بهم راه رفتن را پیشنهاد داد اسم کتاب یادم نیامد. فقط بهش گفتم که اسبم. مدام می‎دوم و راه می‎روم. گفت: «این دفعه اسب بهتری باش پس. اسب مسابقه.» و خندیدیم.

از تاکسی پیاده می‎شوم. میوه می‎خرم. از خیابان رد می‎شوم. کوچه‎ی بلند را تا انتها می‎روم. در طبقه‎ی سوم آخرین خانه‎ی این کوچه میم زندگی می‎کند. در حیاط را باز می‎کند. در راه پله‎ها مثل همیشه می‎دوم و مثل همیشه میم در آپارتمان را قبل از رسیدنم باز می‎کند. صورت و حالت بدنم عصبی است. گل و میوه را از دستم می‎گیرد. گونه‎‎ام را می‎بوسد. کمکم می‎کند مانتو و شالم را دربیاورم. می‎نشینم پای لپ‎تاپ میم. باز هم نمی‎توانم بلیت بخرم. زنگ می‎زنم به شماره‎های پشتیبانی باز هم نمی‎توانم بلیت بخرم. میم دارد ظرف می‎شورد و چای دم می‎کند. من دراز کشیده‎ام وسط پذیرایی و به بازی آرسنال – نیوکاسل مثلا نگاه می‎کنم اما حالا اضطراب یک بغض است که دارد کم‎کم در گلویم بزرگ می‎شود. مثل یک توده‎ی بدخیم.

ده دقیقه‎ی بعد دارم بلند بلند و از ته دل گریه می‎کنم که چرا نمی‎توانم بلیت بخرم. وسط گریه توضیح می‎دهم که ثبت‎نام را درست انجام داده‎ام و کد تخفیف جشنواره را وارد کرده‎ام. چرا توضیح می‎دهم؟ میم طفلک که اصلا حرفی نزده، گفت اگر هم نشد آزاد برایم بلیت می‎خرد. من ولی چون اضطراب دارم دچار احساس ناامنی شده‎ام و دارم الکی از خودم به‎خاطر هیچ دفاع می‎کنم. احساس ناامیدی می‎کنم. حدود شش دقیقه انفجار گریه‎ام طول می‎کشد. بغلم می‎کند. اشکم را با دستانش پاک می‎کند و می‎بوسدم. چند دقیقه‎ی بعد دارم چای با شکلات Merci می‏‎خورم و از خاطراتم از زمان آلن‎ شیرر در نیوکاسل می‎گویم و دیگر گریه نمی‎کنم.

 نیم ساعت بعد با میم می‎رویم بیرون که سیگار بخریم و بروم خانه. برای میم یک پیراهن چهارخانه‎ی سورمه‎ای خیلی قشنگ و برای خودم یک پیراهن کوتاه سفید و مشکی می‎خرم. در این خیابان شلوغ حالا حالم خوب است چون میم کنارم است و هوا خنک است و هم را دوست داریم.

شب میم پیغام می‎دهد که ته دلش خالی است. گریه کردنم غمگینش می‎کند. به نظرش کار و خانواده‎ی خوب دارم. جوان و قشنگم و نباید این قدر غمگین باشم. درست می‎گوید. اگر یک روز از این افت‎وخیزهای روحی‎ام خسته شود و ترکم کند چه؟ دلم می‎خواهد خودم را بچسبانم به گرمی تن میم. دلم می‎خواهد بروم داخل دل میم و خالی دلش را پر کنم.

من ویراستارم و سر و کارم با نرم‎افزار Word است. سال‎هاست. امروز برای بار دوم Ctrl+S را فراموش کردم و متنی که حدود سه ساعت رویش کار کرده بودم از دست رفت.  عصبی شدم و حس خفگی داشتم. صدایم هم کمی رفت بالا. حتی انگشتانم لرزید و حس کردم نمی‎توانم دوباره انجامش دهم. این‎ها نمونه‎های کوچکی‎اند از درگیری با اختلال اضطراب.

عصر است. متن را دوباره انجام داده‌ام. تلخی از دهانم رفته و انگشتانم هم نمی‎لرزند  و حتی با همکارم هم که با من خیلی فرق دارد توانسته‎ام ارتباط برقرار کنم. میم پیغام می‎دهد که چند ساعت با پیشتبانی سر و کله زده و حالا می‎توانم با هم برویم جشنواره. بیرون باران بند آمده است.

داخل مترو نشسته‎ام و دارم به یک ری‎میکسی از شجریان و آرنالدز گوش می‎دهم. خیلی خوب است. حالم خوب است. یک ایستگاه زودتر پیاده می‎شوم تا کمی قدم بزنم. همه چیز شسته و تمیز و زیباست. کنار بزرگراه یک زمین سبز بزرگ است. واردش می‎شوم. انگار نه یک زمین ساده کنار بزرگراه که به چشم من دشت بیکران بهار است. روی چمن‎ها و شبدرهای خیس راه می‎روم. همه جا خلوت است. حس می‎کنم داخل یکی از آن سکانس‎های طلایی فیلم‎های ترنس مالیک‎ام. به سبزی آرام پیش رویم خیره می‎شوم و حس می‎کنم من خیلی زندگی را دوست دارم. میم را. مادرم را. کتاب‎هایم را. شجریان را. سعدی را. فصل بهار را.

آن‌که بر در می‌کوبد شباهنگام به کشتن چراغ آمده است.

من در نیمه‌ی تاریک حیات‌ام کِز کرده‌ام. در این عزلت‌گزینی مغموم، مدام تلاش کرده‌ام به خود بگویم زندگی همیشه ترکیبی از رنگ‌هاست و خواسته‌ام آن آبی آسمان بهار و سبزها و قرمز شاد را در همه‌ی اطراف زندگی‌ام پیدا کنم. با این همه موفق نبوده‌ام و صد حیف! صد حیف که من اینک در تاریکی انباشته‌ی اطرافم و در خلأ نوری که رنگ‌ها را نشانم دهد، گردی از سیاهی بر همه‌ی پیرامون نشسته و تصویر من از اطرافم به عکس‌های سیاه و سفید ناشاد می‌ماند. من در رابطه و تعامل‌ام، در پی آن نور بودم. می‌خواستم نوری بر حیات‌ام تابیدن بگیرد و آن همه رنگ شاد پنهان ِدر سایه را کشف کنم. می‌خواستم با تو، آن روی خوب خودم را که هیچ‌وقت ندیده بودم، پیدا کنم. و مگر این‌طور نیست؟ مگر نه این‌که در رابطه است که آدمی معنی پیدا می‌کند و انسان منفرد، خالی از محیط و فارغ از جامعه، نمی‌تواند خوب یا بد باشد؟ و مگر جز این است که در هر تعاملی، هرکس بخشی از خویشتن را به فراخور آن برخوردها بروز می‌دهد؟ من هم می‌خواستم در رابطه‌ی خودم با تو، تو را کسی بیابم که خوبی‌ها را از من بیرون می‌کشد و مرا فردی به‌تر از آن‌چه خود می‌شناختم سازد. دلم می‌خواست نیمه‌ی شاد من جلوه کند و تو، آیداگونه، کاشف فروتن بُعد شاعرم باشی. می‌خواستم از این‌که با توأم راضی باشم و رضایت، معنای رابطه‌ام باشد. دل‌م می‌خواست تو را سلمی بنامم؛ تو را که آورنده‌ی سلم و آرام زندگی‌ام می‌شدی. نشدی ولی. چون معلمی بد، ذوق را کشتی و عشق را در سطور کتاب‌های قصه محصور کردی. خُلق ناخوش‌ات و لغات سخت داستان‌های روایی‌ات اذیتم کرد و مرا منتظر پایان این تعذیب که آخر کی این زنگ به صدا در می‌آید؟ و کی می‌توان از تو گریخت و به جایی تازه پناه آورد؟ با تو آن روی دیگر من جلوه‌گر شد. رویی که نمی‌شناختم‌اش؛ غم‌گین و فسرده و عصبی که گاهی می‌اندیشم این اژدها را چگونه می‌توان در بند کرد؟ از این غول عظیم خشم چگونه می‌توان به سلامت جان به در برد؟ سلمایی که می‌خواستم نوید سلامت باشد، به گریختن از مرگ راضی‌ام کرده و این مرا می‌ترساند. می‌ترساندم هر روز و شب که مبادا به این سیاهی و عزلت‌گزینی‌ام عادت کنم. به ندیدن رنگ‌ها خو بگیرم و از نور برنجم.

در نهضت عظیم دو بازویش من گریه‎ام گرفته که آخر آخر چرا پرنده به دنیا نیامدم

آن اوایل که با هم آشنا شده بودیم چند باری بهم گفت که ظرافت صورتم و حالت لب‎ها  و چانه‎ام مرا شبیه پرنده‎ها می‎کند و حتی چندباری هم صدایم کرده بود «پرنده‎ی من». برای من خطاب دلنشینی بود. هولم می‎داد در دنیای قصه‎ها. می‎توانستم با همین ترکیب «پرنده‎ی من» داستان بنویسم و تصویر بسازم. مثلا خیال کنم پرنده‎ی کوچکی هستم که بر شانه‎های او زندگی می‎کنم و از دستانِ او دانه تک می‎زنم. پنجشنبه شد بیست‎ویک روز که هم را ندیده بودیم. برای من خیلی طولانی‎تر از بیست‎ویک روز گذشت. شبیه یک فصل کشدار کلافه‎کننده.پنجشنبه‎ها نیمه وقتم. از هشت و نیم صبح تا دوازده و نیم ظهر. از شش صبح که چشمم را باز کردم دلم رفته بود در ساعت یک و نیم ظهر و آنجا می‎تپید. اگر مثل هر پنج‎شنبه رأس دوازده‎ونیم بیرون بزنم و به قطار برسم و به ترافیک خیابان منتهی به خانه‎اش نخورم. راس یک و نیم راه پله‎ها را دویده‎ام بالا و همچنان که نفس‎نفس می‎زنم قبل از اینکه با انگشتانم بکوبم به درب خودش درب را باز می‎کند و من لبخند می‎زنم و یادم می‎آید که یکبار گفته بود همیشه صدای پا و نفس‎هایم را قبل رسیدنم می‎شنود و می‎شناسد. چهار ساعت سر کار بودن اندازه‎ی چهل ساعت گذشت. نیم‎فاصله زدم. غلط‎های املایی را درست کردم. علامت سجاوندی را در جای دقیق گذاشتم. رفتم در بالکن سیگار کشیدم. برگشتم پشت میز. آنقدر رفتم و برگشتم که ساعت در دوازده‎ونیم قرار گرفت. مثل یک پرنده از محل کارم بیرون زدم. آن روز شبیه‎ترین حالت را به یک پرنده‎ داشتم. کوچک و بی‎قرار. جریان هوا را میان موهایم حس می‎کردم. روی پل هوایی بزرگ نزدیک خانه‎اش میدان آزادی و پرچم‎های رقصان در باد را نگاه می‎کردم و با خودم خواندم: «ای کاش من هم پرنده بودم با شادمانی پر می‎گشودم». اگر زود تاکسی گیرم بیاید. اگر این خیابانِ بلند شلوغ این بار ترافیک نداشته باشد. اگر در خیابان به کسی نخورم. اگر کسی ازم آدرس نپرسد. اگر تلفن همراهم بدموقع زنگ نخورد. من یک و بیست‎ و هشت دقیقه دارم کوچه را با شوق تند تند راه می‎روم و یک بیست‎ونه دقیقه در راه پله می‎دوم و یک و سی دقیقه درب را باز کرده. بعد از بیست و یک روز. من بند کفشم را باز می‎کنم و او کیفم را از شانه‎ام برمی‎دارد. قدم می‎گذارم داخل خانه. درب را می‎بندم. بغلم می‎کند و گونه‎ام را می‎بوسد. بغلم کرد و گونه‎ام را بوسید. دیدم که برای دقیقه‎های طولانی بی توجه به کلافگی از گرما و دویدن در خیابان محکم بغلش گرفته‎ام. انگار خانه فرودگاه، راه‎آهن، ترمینال باشد. انگار خانه هرجایی از دنیا باشدکه در آن مسافری, عزیزِ راه دوری به تکه‎ی تنش می‎رسد. تکه‎ی تنی به منتظرش می‎رسد. مثل یک پرنده چسبیده بودم به سینه‎اش و مطمئنم صدای قلبم را می‎شنید. در ساعت یک و نیم بعدازظهر ماه اول بهار.